Geplaatst op
De meest voorkomende afbeelding van een piraat is als een bebaarde man met een ooglapje, een houten been en een oorbel. Oorbellen lijkt volkomen respectabel. Waarom draagt een piraat dan een oorbel? De meest plausibele verklaring is dat het sieraad een soort verzekering was voor als piraten en zeelieden op zee omkwamen. Als hun lichamen ergens aanspoelden, zou de verkoop van de gouden oorbellen de begrafenis betalen. Anderen beweren dat gouden oorbellen een teken van ervaring of een statussymbool waren: hoe groter de oorbellen, hoe langer de drager de wereldzeeën had bevaren.
Dat piraten gouden oorbellen droegen is geen mythe, maar een historisch feit.
Waarom dragen vissers oorbellen?
Zij droegen ook een oorbel als identificatie voor het geval hun schip schipbreuk leed, of om hun begrafenis te betalen. Vandaag de dag zijn oorbellen meer een traditie bij vissers, en een eerbetoon aan het beroep.
Oorbellen hebben in India verschillende betekenissen. Volgens weer een andere theorie heeft de traditie iets te maken met Oosterse geneeskunde, en meer in het bijzonder met auriculotherapie. Dit is een vorm van acupunctuur, maar alleen uitgevoerd op het buitenoor. Artsen maakten in de 18e en 19e eeuw op grote schaal gebruik van deze techniek. In de traditionele geneeskunde in Nederland werd het dragen van een gouden oorbel aanbevolen voor het genezen en voorkomen van oogproblemen. Piraten droegen misschien oorbellen om beter te kunnen zien.
Oorbellen en politieke bewegingen
Blanke Amerikanen bleven ervan overtuigd dat het blanke ras superieur was, lang na de afschaffing van de slavernij. Na de Tweede Wereldoorlog groeide het zelfbewustzijn onder de zwarte bevolking. Martin Luther King’s I have a dream toespraak zette de beweging in gang die streed voor rassengelijkheid in Amerika. Aan het eind van de jaren zestig ontstond de Black Power-beweging, die zich met trots inzette voor collectieve waarden en belangen. Aanhangers droegen gouden oorbellen om hun Afrikaanse afkomst te eren.
In de jaren ’60 droegen hippies oorbellen als symbool van rebellie en non-conformisme. Mannen begonnen ook oorbellen te dragen om hun seksuele geaardheid te tonen. Heteroseksuele mannen droegen hun oorbel in het linkeroor, homoseksuele mannen droegen er een in het rechteroor. Dat onderscheid is tegenwoordig veel minder uitgesproken.
Oorbellen vandaag de dag
Tegenwoordig dragen mannen en vrouwen van elke leeftijd, ras en sociale klasse gouden oorbellen, met of zonder diamanten. In het Westen puur om decoratieve redenen, maar in andere culturen dragen oorbellen ook een religieuze betekenis. Moslimmannen mogen bijvoorbeeld geen gouden sieraden dragen. Sommige joodse schriftgeleerden zien goud als een symbool van luxe die tot verderf leidt.
Kleine creoolse oorbellen zijn tegenwoordig vooral een modeartikel. Gouden creolen zijn geweldig in elke tijd.